سینما می تواند آینده را پیشگویی کند!

به گزارش روابط عمومی جشنواره بین المللی «سینماحقیقت»، عصر امروز (دوشنبه 23 آذرماه) و در ادامه نشست های شب نقد جشنواره سینما حقیقت که با همکاری انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران برگزار می شود، فیلم های «از کالیگاری تا هیتلر» رودریگر ساچلند، «مجتبی» ساخته محمدحسن دامن زن، «پدر» هانیه یوسفیان و «فصل هرس» به کارگردانی لقمان خالدی با حضور شاپور عظیمی (منتقد)، محمدرضا مقدسیان (مجری و کارشناس) و کارگردانان آثار نقد و بررسی شد.

**«از کالیگاری تا هیتلر»؛ روایتگر زوال آزادی در آلمان است

بنا بر این گزارش، اولین نشست به نقد و بررسی فیلم مستند «از کالیگاری تا هیتلر» به کارگردانی رودیگر ساچلند محصول کشور آلمان اختصاص داشت که کارگردان این اثر در ابتدا با اشاره به اولین حضورش در کشور ایران، گفت: تا به حال سفری به ایران نداشتم و تنها درباره مهمان نوازی ایرانیان شنیده بودم، خوشحالم که امروز این مهمان نوازی را از نزدیک درک کردم.

وی تصریح کرد: هیچ چیز جذاب تر این این نیست که کارگردان در جشنواره ای شرکت کند و خودش در آن فستیوال فیلم داشته باشد.

این مستندساز با اشاره به اینکه داستان اصلی مستند «از کالیگاری تا هیتلر» درباره زوال آزادی در آلمان است، افزود: برای ساخت این مستند تمام تلاشم را کردم تا مخاطبانش از آن لذت ببرند. به عنوان کارگردان معتقدم سینما بخشی از زندگی است که اتفاقات اجتماعی و فرهنگی را تصویر می کند.

وی با اشاره به اینکه سینما می تواند روی مردم تاثیر بگذارد و انتقال دهند فرهنگ نیز باشد، اظهار داشت: اما به نظرم سینما روند تاریخ را تغییر نداده است بلکه انعکاس دهنده اتفاقات بوده است. سینما مانند همه هنرهای خوب می تواند بلقوه آینده را پیشگویی کند اما نکته این است که سینما خوب در جامعه امروز باید پرسشگر باشد.

ساچلند در ادامه با بیان اینکه سینمای گذشته نسبت به امروز جلوتر و قوی تر بوده است، خاطرنشان کرد: فیلم های چند دهه پیش در 80 دقیقه معانی بسیاری را به ما انتقال می دادند اما امروز در 180 دقیقه هم چیزی عاید مخاطبانش نمی کند.

** کارگردان نمی تواند تماشاگرش را گول بزند

مستند «مجتبی» به کارگردانی محمد حسن دامن زن دومین فیلم شب های نقد سینما حقیقت بود که دامن زن درباره آن توضیح داد: به دلیل اینکه هنوز فیلم اکران نشده و کسی آن را ندیده است ترجیح می دهم کمتر درباره آن صحبت کنم و بیشتر از زبان منتقدان درباره آن بشنوم.

وی درباره طرح ابتدایی این مستند نیز گفت: دو طرح قبلی ام در مرکز گسترش رد شده بود و در نهایت این طرح مورد قبول واقع شد. هرچند سال ها از زمانی که تصمیم داشتم مستند مجتبی را بسازم می گذرد.
دامن زن با اشاره به اینکه مجتبی، کاراکتر اصلی این مستند درواقع دوست دهه 60 من است، ادامه داد: اگر بخواهم کمی درباره داستان فیلم صحب کنم اینطور می توان گفت که مجتبی راویتگر یک عروسک گردان است که خانواده اش قصد دارند از ایران بروند و او مخالف این مهاجرت است.

شاپور عظیمی در ادامه این نشست گفت: فیلم شروع طوفانی و جذابی دارد که در ابتدا توجه مخاطب خود را برای دیدن آن جلب می کند و در ادامه نیز فیلم کمتر دچار افت می شود.

وی با تاکید بر اینکه مجتبی در فیلم خیلی واقعی وجود دارد و این رئال بودن به بیننده برای دنبال کردن فیلم کمک می کند، افزود: 2 خاطره ای که در فیلم توسط مجتبی راویت می شود نیز از جمله نکات مثبت فیلم است که در جهت همین واقعی بودن شخصیت حرکت می کند.

این منتقد سینما افزود: در فیلم مستند اهمیتی ندارد که اتفاقات واقعی است یا خیر، زیرا آنچه مخاطب از فیلم می بیند واقعیت است و اگر کارگردان به دنبال گول زدن تماشاگرانش باشد مطمعناً نمی تواند موفق باشد.

** مستندی که با کمترین امکانات، تنهایی یک مرد را تصویر می کند

سومین مستند شب نقد سینماحقیقت به فیلم «پدر» به کارگردانی هانیه یوسفیان اختصاص داشت که وی در ابتدا درباره داستان فیم توضیح داد: این مستند روایت واقعی زندگی پدر من است که دچار بیماری آلزایمر شده و اسرار دارد که به زادگاهش؛ کازرون بازگردد.

وی با بیان اینکه در ابتدا عنوان فیلم «آق بابا» بود و بعداً به نام «پدر» تغییر کرد، افزود: البته نام اصلی فیلم «پدر، مادر، علی، رضا و من» است.

این مستندساز درباره علت ساخت فیلمی درباره خانواده شخصی اش نیز گفت: تصویر گرفتن از خودم عادت همیشگی است و مدام در حال فیلم گرفتن از اطرافیانم هستم اما ساخت این فیلم نیز از چندی پیش در ذهن داشتم که نهایتا میسر شد.

یوسفیان با بیان اینکه خودم در تهران زندگی می کنم و خانواده ام در شیراز هستند، افزود: وقتی قرار شد فیلم را بسازم و برای اولین بار دوربین را به خانه بردم به دلیل مذهبی بودن خانواده ام کار سخت بود یعنی در واقع ابتدا آزار دهنده و در روز های آخر کلافه کننده بود.

وی درباره حضور بهمن کیارستمی به عنوان تدوینگر در این کار نیز گفت: کیارستمی تلاش زیادی کرد تا فضای سردی که در ذهن من برای ساخت این فیلم وجود داشت خیلی در دل مستند مشخص نشود.

عظیمی نیز در ادامه نشست گفت: مستند «پدر» نشان داد با کمترین امکانات و اتفاقات می توان حداکثر معنا را منتقل کرد و به ساده ترین زبان تنهایی یک مرد را تا این اندازه به تصویر کشد.

 **بیماری سرطان راز هر انسان است

نقد و بررسی فیلم مستند «فصل هرس» نیز آخرین نشست در دومین روز جشنواره سینما حقیقت بود که با حضور لقمان خالدی کارگردان اثر برگزار شد.

لقمان خالدی با اشاره به اینکه این مستند درباره سرطان و دکتر دهقان مدعی کشف دارویی برای درمان این بیماری است، گفت: بیش از یک سال درگیر این فیلم بودم. دغدغه و انگیزه اصلی ام نیز به خاطر درگذشت دو نفر از عزیزترین نزدیکانم به علت بیماری سرطان بوده است.

وی درباره مشکلات تولید این پروژه توضیح داد: اعتماد دکتر دهقان به ما تقریبا سخت ترین بخش کار بود چرا که بیش از دو ماه زمان برد تا بتوانیم با آقای دهقان ارتباط برقرا کنیم و ایشان اجازه دهد تا این مستند ساخته شود. زیرا وی معتقد بود ما آمده ایم طرح او را بدزدیم!

کارگردان مستند «فصل هرس» با بیان اینکه فیلم به دلیل عدم همکاری موسسه هایی که آزمایش ها در آن انجام می شد پارت پارت گرفته شده است و تدون آن نیز بیش از هر چیز برای ما اهمیت داشت، ادامه داد: در ابتدا مخاطب با سوژه ای رو به رو بود که قرار است درست یا غلط بودن داروی درمان سرطان را مشخص کند اما هر چه فیلم جلوتر می رود به لایه های درونی خود شخص وارد می شود و سوژه اصلی از یاد می رود.

خالدی با اشاره به اینکه هر 70 دقیقه یک نفر به دلیل سرطان می میرد، خاطرنشان کرد: راز آمیز بودن مستند به دلیل علاقمندی کارگردان به راز نیست، بلکه هر فردی وقتی متوجه بیماری سرطان می شود یک راز دردناک برای او شکل می گیرد که باید با آن چه کند.