به گزارش خبرنگار روابط عمومی جشنواره بینالمللی سینماحقیقت، در این مراسم حجتالله ایوبی (رئیس سازمان سینمایی)، سیدمحمدمهدی طباطبایینژاد، محمدرضا اصلانی، منوچهر طیاب، داریوش ارجمند، حبیب ایلبیگی، علیرضا تابش، احمد الستی، محمد آفریده، حسین معززینیا، حسین ترابی، محمود کلاری، سعید رشتیان، اکبر عالمی، فرید فرخندهکیش، امیر تاجیک، جعفر صانعیمقدم، نرگس آبیار، شهرام مکری، محمدحسین نیرومند، مهدی فرجی، محمود اربابی و جمع کثیری از مستندسازان حضور داشتند.
رنگ آمیزی به شیوه سینمای مستند
تابلوی سفید نصب شده روی سن تالار وحدت، بیش از هر چیز توجه حاضران سالن را به خود جلب کرده بود. امیرشهاب رضویان که اجرای این مراسم را بر عهده داشت در همان ابتدا توضیح داد که این تابلوی «حقیقت» است و برگزیدگان و دعوتشدگان روی سن میتوانند با پاشیدن رنگ روی آن، تا پایان یک اثر هنری جمعی را خلق کنند.
سیدمحمدمهدی طباطبایینژاد دبیر نهمین جشنواره سینماحقیقت و مدیر مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی اولین نفری بود که روی سن خوانده شد. او ضمن خیر مقدم به مهمانان داخلی و خارجی که به رونق جشنواره افزودند، گفت: «از تمامی مستندسازان و علاقمندان سینمای مستند که در طول یک هفته برگزاری جشنواره با حضور شوقانگیز خود به اعتلای هر چه بیشتر این جشنواره کمک کردند، سپاسگزارم.»
وی سینمای مستند را سینمای آگاهی بخش عنوان کرد و افزود: «هیچ کشوری توسعه نیافته است مگر با حمایت و حضور مستندسازان، بنابراین امروز مستند در جایگاه مهمی قرار گرفته است.»
دبیر نهمین جشنواره بین المللی
سینما حقیقت با اشاره به اینکه مستندسازان آینهدار جامعه خود هستند، ادامه داد: «آنها زشتیها و بدیها را نشان میدهند تا کاستیها و پلیدیها به خوبیها تبدیل شوند.»
طباطبایینژاد در ادامه اظهار داشت: «سینمای مستند نسبت مستقیم و فشردهای با فرهنگ و هنر دارد و هیچ جامعهای بدون حضور مستند تغییر و پیشرفت نخواهد داشت.»
به گفته طباطبایینژاد، مستندسازان اهالی واقعی فرهنگ هستند و در اعتلای آن تاثیر مستقیم دارند.
اهدای جایزه محیط زیست در آلودهترین روز تهران
پس از صحبت های مدیر جشنواره، مراسم اهدای جوایز بخش «محیط زیست و بحران آب» آغاز شد. محمدرضا اصلانی یکی از هنرمندانی بود که برای اهدای جوایز این بخش روی سن حاضر شد. او در سخنان کوتاهی گفت: «جالب است در چنین شرایطی و با وجود آلودگی هوای تهران، جایزه محیط زیست را اهدا میکنیم.»
وی ادامه داد: «امیدوارم این جوایز حرکتی ساختاری در راستای حفظ محیط زیست ایجاد کند. معضل آلودگی مساله طبیعت نیست بلکه مساله اخلاق است. کشور ما کشوری اخلاقی است و حیف است که در فضایی بیاخلاق زندگی کنیم.»
آرزوی رئیس سازمان سینمایی: تحمل شنیدن نقد در جامعه
در ادامه این مراسم امیرشهاب رضویان از حجتالله ایوبی رئیس سازمان سینمایی دعوت کرد تا روی سن حاضر شود. او در سخنان کوتاهی، با تشکر از مستندسازان و مسئولان که به گفته او جشنواره سینماحقیقت را به یک رویداد باشکوه تبدیل کردهاند، گفت: «مردم ایران فرهنگ مستند دیدن را دارند. اصولا مستندسازی کاری متمدنانه است و ما هر قدر به شما – مستندسازان – برسیم، بازهم کم است.»
او ادامه داد: «در اینجا هنر برای هنر معنا ندارد، چون یک مستندساز برای خود رسالتی قائل است و تلاش میکند مسائل جامعهاش را نشان دهد. امیدوارم بتوانیم امکان روانی را برای فعالیت شما مستندسازان فراهم کنیم.»
رئیس سازمان سینمایی تصریح کرد: «امیدوارم به شما اجازه دهیم فیلم بسازید. وقتی میبینم بعضی فیلمها ساخته میشوند اما بعد به دلایل عجیب و غریبی برای نمایش مشکل پیدا میکنند، تعجب میکنم. امیدوارم بتوانیم فرهنگ شنیدن نقد را در جامعه ایجاد کنیم.»
ایوبی افزود: «ما کشوری با فرهنگ و تمدن غنی هستیم که جاذبههای بسیار زیادی برای تولید مستند دارد. شما اگر به اروپا سفر کنید، با دیدن یک شهر گویی تمام آن کشور را دیدهاید اما در ایران چنین نیست و شما با تنوع اقوام و گویشها، مناظر دیدنی و رنگها مواجه میشوید. امیدوارم بتوانیم از گویشهای گوناگون ایرانی بهره ببریم و این جاذبه را به همه نشان دهیم.»
رئیس سازمان سینمایی در پایان صحبتهای خود، راه پیش روی مستندسازان را بسیار دشوار خواند گفت: «آرزو میکنم روز به روز در این عرصه موفقتر از قبل عمل کنید و همواره فیلم بسازید. مستندسازی توامان هنر و رسانه است و شما رسالت بزرگی بر دوش دارید.»
سینماحقیقت، از ایران تا کردستان عراق
در ادامه مراسم، بخش «جایزه بینالمللی شهید آوینی» که به فیلمهای حوزه دفاع مقدس، انقلاب اسلامی و مقاومت اختصاص دارد، توسط هیات داوران این بخش به فیلمهای برگزیده اهدا شد.
در بخش مستند بلند فیلم «زمناکو» ساخته مهدی قربانپور جایزه اول را گرفت و فیلم «A-157» ساخته بهروز نورانیپور و فیلم «پرچم سیاه» ساخته ماجد نیسی نیز دیپلم افتخار دریافت کردند.
مهدی قربانپور کارگردان فیلم «زمناکو» پس از دریافت تندیس شهید آوینی گفت: «خوشحالم فیلمی ساختم که نگاهی انسانی به جنگ دارد و از گروهم که دو سال پا به پای من زحمت کشید سپاسگزارم.»
او جایزه اش را به زمناکو (کاراکتر اصلی فیلم) که از کردستان عراق آمده بود تقدیم کرد. احمد محمد (زمناکو) در سالن حضور داشت و روی سن حاضر شد. او در میان تشویق حاضران، آرزو کرد این مستند شروعی برای پیدا کردن 163 فرزند گمشده در حلبچه و رسیدن به خانوادههایشان باشد.»
محسن اسلامزاده کارگردان مستند «تنها میان طالبان» نیز پس از دریافت جایزه خود در بخش مستند نیمه بلند شهید آوینی در سخنانی کوتاه، گفت: «چهار سال و نیم از عمرم را خیلی سخت برای تولید این مستند گذاشتم. از همسرم تشکر میکنم چرا که تنها کسی بود که از حضورم میان طالبان خبر داشت و این ترس را به تنهایی تحمل کرد.»
مهدی جعفری دیگر مستندساز برگزیده نهمین جشنواره
سینما حقیقت در بخش شهید آوینی که جایزه خود را از دستان مدیر شبکه مستند گرفت، پس از دریافت لوح، گفت: «ما مستندسازان کار خاصی انجام نمیدهیم فقط واسطهای هستیم میان اتفاقات جامعه و مردم. امیدوارم روایتگر خوبی برای ساخت مستند باشم.»
بهروز نوارنیپور نیز که با مستند «A157» دیپلم افتخار بخش مستند بلند جایزه شهید آوینی را دریافت کرد، با ذکر اینکه تولید این مستند تلخترین دوران زندگیاش بود، عنوان کرد: موضوع تلخ مستند A157 با حادثه تلخ درگذشت پدرم در میانه راه همراه و باعث شد در زمان تولید این مستند، تلخترین دوران زندگیام را تجربه کنم.»
طیاب: دست دوستی ما با دنیا به واسطه سینما
در بخش دیگری از این مراسم که به اهدای جوایز بخش مسابقه بینالملل اختصاص داشت، منوچهر طیاب مستندساز و عضو هیات داوران این بخش در سخنانی اظهار داشت: «ما برای انتخاب این جوایز از جهانبینی کهن ایرانی پیروی کردیم؛ از یک سو زیبایی و خوبی و از سوی دیگر سوی دیگر پلیدی و زشتی را دیدیم. میدانیم همیشه در آخر کار زیبایی بر جهان حاکم خواهد بود.»
وی ادامه داد: «در این بخش دو فیلم انتخاب شدند؛ یکی درباره زیبایی و عشق است و دیگری درباره آوارگان جنگ و مصیبتهای وارد شده بر آنان. از آنجایی که سینما زبانی بینالمللی است، ما میخواهیم به وسیله فیلم دستِ دوستی به سمت دنیا و کسانی که خواستار دوستی هستند، دراز کنیم و با آنها صحبت کنیم.»
در این بخش بهروز نورانیپور کارگردان مستند «A157» موفق به دریافت جایزه ویژه هیات داوران مسابقه بینالملل شد.
در نیمه مراسم علی زندوکیلی با همراهی نوای پیانوی سامان احتشامی، دو قطعه اجرا کرد که توجه حاضران در سالن را به خود جلب کرد.
وقتی هیات داوران تا فرحزاد رفتند
اهدای جوایز بخش «مسابقه ملی» پایان بخش اختتامیه نهمین دوره جشنواره سینماحقیقت بود. مهدی بوستانی شهربابکی کارگردان «بلانسبت شما» که جایزه بهترین نویسنده گفتار متن را گرفت، درباره سینمای مستند اجتماعی گفت: «از هیات انتخاب سپاسگزارم که یک فیلم اجتماعی را برگزیدند. فیلمی که گرچه نمیتوانست «ف» بگوید اما داوران خودشان تا فرحزاد رفتند. فیلم اجتماعی مانند فیلم محیط زیستی نیست و نمیتوان پیرامون آن چندان حرف زد.»
جایزه بهترین پژوهشگر نیز بطور مشترک به کمیل سوهانی برای فیلم «مادرکشی» و مهران پورمندان برای فیلم «یک موسیقیدان فرانسوی در دربار قاجار» اهدا شد.
مهران پورمندان نیز پشت تیریبون حاضر شد و گفت: «کار پژوهش بسیار سنگین و کمرشکن است. تمام کسانی که مستند میسازند این کار را انجام میدهند و این جایزه به تمام پژوهشگران سینمای مستند تعلق دارد.»
همچنین کمیل سوهانی که در مستند خود بحران آب ایران را به تصویر کشیده است، عنوان کرد: «خدا را شکر که از بحران آب کشور نانی برای ما درآمد! امیدوارم بالاخره باور کنیم که بحران آب بحرانی جدی است و در رفتارمان تغییری به وجود بیاوریم تا لازم نباشد در این باره فیلمی ساخته شود.»
تلاش یک مستندساز برای مقابله با بیماری سرطان
در بخش بهترین کارگردانی مستند بلند، مهرداد اسکویی برای فیلم «رویاهای دم صبح» و لقمان خالدی برای فیلم «فصل هرس» به طور مشترک برنده جایزه شدند.
خالدی پس از دریافت جایزه خود درباره ساخت این مستند گفت: «کلید ساخت این مستند سال گذشته و در اختتامیه جشنواره سینماحقیقت زده شد. سال گذشته مرتضی ندایی را روی سن دیدم و متوجه شدم به بیماری سرطان دچار شده است. پس از دیدن او با خود فکر کردم من به عنوان مستندساز در مواجهه با این بیماری چه میکنم؟ مدتی تحقیق کردم و به فردی رسیدم که تلاش میکند داروی سرطان را کشف کند.»
او با ابراز تاسف از درگذشت ندایی، ادامه داد: «امروز مرتضی ندایی نیست و این فیلم را ندید و حسم را در مورد آن نفهمید، اما از قاسم تکدهقان (کاراکتر اصلی فیلم) تشکر میکنم که اجازه داد وارد زندگی او شوم. من برای ثبت یک سال از زندگی او لایق دریافت این جایزه شدم، در حالی که او 11 سال از عمر خود را صرف کشف داروی سرطان کرده است. امیدوارم آقای هاشمی وزیر بهداشت هم زحمات او را ببیند.»
مهرداد اسکویی کارگردان فیلم «رویاهای دم صبح» نیز پس از دریافت تندیس خود گفت: «ایجاد گروه هنر و تجربه مهمترین اتفاقی بود که در سالهای گذشته افتاد و سالنهای این گروه ثابت کردند که ما میتوانیم مردم را پای این فیلمها نگه داریم.»
او ادامه داد: «داستانگوهای سینمای مستند به خصوص سینماگران مستند اجتماعی که آینههای جامعه هستند در آینده حرفهای بسیار مهمی برای مردم دارند. از هیات داوران که این فیلم را برگزیدند سپاسگزارم که این امکان را برای مستند اجتماعی که همواره زیر ضرب است و هرکسی به آن عنوان سیاهنمایی میدهد، فراهم کردند.»
هانیه یوسفیان کارگردان مستند «پدر» که توانست جایزه ویژه هیات داوران بخش مسابقه ملی را از آن خود کند هم در سخنانی گفت: «یک هفته در کنار شما فیلم دیدیم؛ با هم خندیدیم و گریه کردیم. کاش امشب خانوادهام در سالن حضور داشتند؛ بخصوص پدرم که اگرچه دیگر مرا نمیشناسد، اما اگر در سالن بود حتماً به خاطر دریافت این جایزه به من افتخار میکرد.»
اهدای جایزه 20 میلیون تومانی به تهیهکننده «فصل هرس»
در پایان نویت به اهدای جایزه بهترین فیلم جشنواره نهم سینماحقیقت رسید. این جایزه توسط حجتالله ایوبی رئیس سازمان سینمایی اهدا شد. او به جایزه نقدی 14 میلیون تومانی این فیلم، شش میلیون تومان دیگر اضافه کرد. مهدی شامحمدی تهیهکننده فیلم «فصل هرس» که برای دریافت این جایزه روی سن حاضر شده بود، با تشکر از تلاشهای لقمان خالدی گفت: «برای قدردانی از زحمات کارگردان فیلم که با وجود پیشنهادهای کاری بسیار، یک سال پای این فیلم ایستاد، تمام مبلغ این جایزه را به او تقدیم میکنم.»
در پایان این مراسم و پس از رنگپاشی مستندسازان، عنوان «سینماحقیقت» بر تابلوی روی سن، نمایان شد.