۰
شنبه ۲۸ آذر ۱۳۹۴ ساعت ۱۱:۱۵
نقد شهرام خرازی ها بر فیلم مستند «سوناکالی» ساخته بهجراج بهات محصول نپال

فوتبال فمنیستی

موگو منطقه ای است دورافتاده در نپال که کمتر کسی نام آن را شنیده است. این روستا به واسطه موفقیت های متوالی تیم فوتبال دخترانش بر سر زبان ها افتاده و از گمنامی به در می آید.
فوتبال فمنیستی
«سوناکالی» فیلمی مستند در مورد این اتفاق است که از حد یک گزارش ورزشی یا رپرتاژ قوم شناسانه به سبک «نشنال جئوگرافی» فراتر رفته و تبدیل به اثری می شود چند لایه در باره تقابل سنت با مدرنیسم، فمنیسم در شرق، تحولات فرهنگی در جهان سوم، قدرت اراده و... فیلم با تلاش های یک مربی فوتبال برای جلب رضایت والدین دختران نوجوان روستای باما واقع در منطقه موگو آغاز می گردد. دخترها برای شرکت در یک مسابقه فوتبال محلی در روستای دیگری باید مسافتی طولانی را پشت سر بگذارند. آن ها هرگز تا این حد از خانواده خود دور نشده اند. سفر دختران به منزله به تعویق افتادن انجام امور روزمره منزل بوده و به همین علت هم جلب رضایت پدران و مادران که به آن ها به چشم نیروی کار نگاه می کنند، بسیار دشوار است. مربی با هر زحمتی هست با والدین مذاکره نموده و موفق می شود دختران فوتبالیست را با خود همراه کند. از این پس فوتبال (نماد مدرنیته)  بهانه ای می شود برای سفر و ورود به حیطه های ناشناخته.
دخترها که در فضایی به شدت بدوی بزرگ شده اند در مواجهه با مظاهر دنیای مدرن، واکنش های جالب توجهی بروز می دهند؛ آن ها که تا به حال سوار تراکتور، هواپیما و سایر وسایل نقلیه مدرن نشده اند، از اوج گرفتن هواپیما وحشت زده شده و هنگام فرود دچار تهوع می شوند. اگر چه دخترها در نخستین مسابقه شکست می خورند اما با دور شدن از روستا جرقه پیشرفت در زندگی شان زده می شود. آن ها در ادامه به نقاط متمدن تری سفر کرده و با کسب پیروزی در مسابقات مهم تر، افتخار کسب نموده و نام روستای شان را بلندآوازه می کنند. در بازگشت به روستا، اهالی به استقبال شان می شتابند. اینک نگرانی اهالی در مورد مشارکت دخترهای نوجوان در فعالیت های اجتماعی تا حد زیادی رفع شده و زنان در فضای همچنان مردانه حاکم بر زندگی شان، فرصت های بیشتری برای عرض اندام به دست می آورند. یکی از مهم ترین تأثیرات فوتبال بر این جامعه سنتی، افزایش سن معمول ازدواج دختران است. اگر چه در پایان فیلم همه دختران فوتبالیست بنا به سنت جاری قبل از رسیدن به سن هجده سالگی تن به ازدواج می دهند اما این باور در روستا تقویت و نهادینه می شود که دختر را می توان در سنین 20 تا 22 سالگی هم شوهر داد.
کارگردان در به نمایش گذاشتن آداب و رسوم و شیوه سنتی زندگی مردم روستایی نپال از جمله: اجرای  ترانه ها و رقص های فولکلوریک روستائیان در مراسم استقبال از دختران فوتبالیست، مالیدن رنگ قرمز به پیشانی فوتبالیست ها به نشانه شادی و خوش آمدگویی، سوار کردن قهرمان های نوجوان بر اسب، تقدیم گردنبندهای ساخته شده از گل به افتخارآفرینان و... موفق است. رگه هایی از فرهنگ هند، پاکستان، چین، ژاپن و... در این آئین ها مشهود است. جغرافیایی که فیلم پیش چشم بیننده اش می گستراند، جذاب و چشم نواز و سرشار از نادیده ها است. دوربین علاوه بر به نمایش گذاشتن کوه های مرتفع، دشت های وسیع و جاده های برف گرفته، برای آشنا کردن مخاطب با وضعیت زیست اهالی موگو مکررا به درون اتاق ها سرک می کشد. استفاده از دوربین روی دست در بسیاری از سکانس ها همچنین نشان دادن مسیر سفر روی نقشه جغرافی، معرفی فوتبالیست ها از طریق عکس و نوشته، صحنه های استودیوی رادیویی و... وجه گزارش گونه فیلم را تقویت کرده است. «سوناکالی» تدوین خوبی ندارد. نقطه قطع پاره ای از پلان ها و سکانس ها درست انتخاب نشده است. با حذف راش های زائد و بی فایده می شد ریتم بهتر و حساب شده تری برای فیلم دست و پا کرد. در سکانس های مربوط به مسابقات فوتبال، از ترفندهای دراماتیک مرسوم فیلم های داستانی به منظور تهییج تماشاگر و ایجاد تعلیق مثلا به ثمر رساندن گل در دقایق پایانی نیمه دوم، مانور دادن روی آخرین ضربات پنالتی، مجروح شدن فوروارد اصلی و... خبری نیست. بهجراج بهات حتی از هت تریک سوناکالی بودا، بهترین فوتبالیست تیم، نیز به سرعت می گذرد.گریز از جذابیت های ورزشی در تکنیک فیلم نیز مشهود است. مثلا در بخش های مربوط به مسابقات از اسلوموشن های بسیار کوتاه مدت کاملا به موقع و بجا استفاده شده است.
فیلم بخشی از هویت فرهنگی خود را از موسیقی محلی اخذ نموده است. ساخت فیلم درباره فرهنگ هایی که از گزند تمدن مصون مانده و دست ناخوردگی خود را حفظ نموده اند، اقدام ارزشمندی است. ارزش حقیقی این قبیل آثار، سال ها بعد که این فرهنگ ها تغییر مسیر داده و دستخوش دگرگونی می گردند، معلوم خواهد شد.«سوناکالی» یکی از این فیلم هاست. 
 
 
کد مطلب: 1539
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *