"وايو"؛ نوآوري در نگارش گفتار متن

به ايزد باد در متون اوستايي " وايو " مي گويند و فيلمسازان، فيلم خود را با چند روايت تاريخي و باستاني از باد آغاز مي كنند تا به داستاني كه درباره شهر يزد معروف است، مي رسند و تازه ما بعد از اين مقدمه جالب و غير مستقيم كه بر بياني نمادين استوار است، متوجه مي شويم كه فيلم درباره بادگيرهاي يزد است. مينا مشهدي و حسن نقاشي، اين رويكرد را در زمينه بادگيرها نيز ادامه مي دهند و از قصه ها و حكايتهاي شنيدني كه در ميان مردم درباره بادگيرها نقل شده است، بهره خوبي مي برند و ضمن آن، به معرفي بادگيرها، باورها، آداب و رسوم و معماري بومي يزد مي پردازند. نگرش اسطوره اي فيلمسازان باعث مي شود كه جلوه هاي كهن و ريشه دار بادگيرها قدرت عرضه بيشتري براي مخاطب بيابد.
يكي از نقاط قوت فيلم نوآوري در نگارش گفتار متن است كه از زبان باد روايت مي شود و همين موضوع، تازگي و طراوت به آن مي بخشد و آن را از حالت گفتارهاي رسمي و سنگين كه غالبا مانع ارتباط مخاطب با فيلم مي شود، دور مي كند. در واقع نريشن فيلم علاوه بر انتقال اطلاعات به شكل موجز و فشرده ارزش ادبي هم دارد. علاوه بر آن نوعي بازيگوشي در لايه هاي زيرين گفتار متن نهفته است كه با وجود متن فاخر و سرشار از نكته هاي معماري، آن را برايمان شيرين و دلنشين مي كند، مثلا جايي كه فيلم مي خواهد درباره آب انبارها و رابطه شان با بادگيرها، نكاتي را توضيح دهد، آنجا را از زبان باد به عنوان مكان زندگي خواهرش آناهيد به عنوان ايزد آب معرفي مي كند. اطلاعات خوب و متنوعي كه فيلمسازان ارئه مي دهند، گوياي آن است كه پژوهش آنها از مسائل تاريخي فراتر رفته است و حوزه هاي اساطير، جامعه شناسي، مذهب و هنر را نيز در بر مي گيرد، براي نمونه مي توان به فصل مقدمه اشاره كرد كه از حضور باد در كتيبه هاي تخت جمشيد و انگاره هاي شاهنامه و يا متون اوستا سخن مي گويد.
فيلم با اشاره با اشاره به خراب شدن بادگيرها، پايان بندي در تناسب با ساختاري كه از آغاز برگزيده، در پيش مي گيرد و با طرح اين پرسش كه حيات فرهنگي و سنتي يزد تا چه حد قادر به حفظ اصالتهاي خويش باقي مي ماند خطر از دست رفتن بخشي از هويت تاريخي مان در مقابل مدرنيزم از راه رسيده  را هشدار مي دهد.
در نهايت فيلم با دعا براي آباداني و بركت بخشي براي سرزمين اجدادي مان، با سيري دايره وار به نقطه آغازين مي پيوندد.
* نزهت بادی