نخستين نشست از سري نشستهاي بازار بينالمللي فيلم مستند جشنواره سينماحقيقت در مركز فرهنگي – هنري صبا با حضور «اُوِه ينسن»، نماينده شبكه مستند اروپا (EDN) در شرايطي برگزار شد كه همكار او «توماس فريكل» به علت عارضه قلبي نتوانست در اين جلسه حضور پيدا كند؛ جلسهاي كه در آن، ينسن به تفصيل به معرفي شبكه مستند اروپا و عملكرد آن در تسهيل تهيهكنندگي، فيلمسازي و توزيع آثار پرداخت.
نيسن، در ابتدا براي معرفي شبكه مستند اروپا اشارهاي به تعداد اعضا و كشورهاي حاضر در اين شبكه داشت و گفت: بيش از هزار عضو از 60 كشور در اين شبكه فعال هستند كه به فعاليت در عرصه مستند ميپردازند. البته بيشتر اين اعضا را اروپاييان تشكيل ميدهند.
وی اهم فعاليتهاي اين شبكه را تأمين ساختارهاي پيچيده سازمان، در سطوح سياسي گوناگون تا كوچكترين نياز يك فيلمساز براي ساخت مستند خواند و افزود: ما علاوه بر جذب تمامي سليقهها، سعي ميكنيم تمام نيازهاي اهالي مستند از توليد تا پخش را برطرف كنيم.
مشاور شبكه «اي دي اِن» برگزاري سمينار و بازارهاي فيلم، فعاليت رودررو با مستندسازان و ارائه اطلاعات و رايزنيهاي سياسي – اجتماعي براي عرضه بيشتر آثار مستند را از عمده فعاليتهاي اين شبكه عنوان كرد و ادامه داد: تا به امروز، تمامي جلسهها به شكل حضوري برگزار ميشد، اما به تازگي، به صورت آنلاين از راه ويدئو كنفرانس جلسات را برگزار ميكنيم تا ديگر نياز به سرمايهگذاري براي سفر نباشد.
ينسن اظهار كرد: مستندسازان در مقام يك كارگردان ميتوانند در جلسهها و نشستهاي آنلاين، حضوري فعال داشته باشند. همچنين آنها ميتوانند به چرايي استقبال يا عدم استقبال از مستند خود از سوي سرمايهگذاران پي ببرند.
او تأكيد كرد: مستندسازاني كه تا به حال نتوانستند به طور جدي در اين عرصه مطرح شوند، ميتوانند از راه اين شبكه به شكل ميانبر به اين مهم دست يابند؛ چرا كه ما درصدد گسترش فعاليتمان در كشورهاي آسيايي هستيم. مستندسازان ميتوانند بازخورد آثارشان را تا كشورهاي گوناگون اروپايي و آسيايي گسترش دهند.
تدوينگر شبكه مستند اروپا، برگزاري سمينارها و ورك شاپهاي متفاوت و حضور در فستيوالهاي گوناگون از جمله بيرون از اروپا را از فعاليتهاي ديگر اين سازمان خواند و گفت: بزرگترين هدف ما تسهيل راه مستندسازي براي مستندسازان از مرحله توليد تا پايان كار، حتي معرفي خريدار است. يكي از قدمهاي جدي كه در راستاي تسهيلات براي فيلمسازان برداشتهايم، اين است كه به توافقنامهاي براي دسترسي به آرشيوها دست پيدا كردهايم تا اعضا راحتتر بتوانند به منابع پژوهشي دسترسي پيدا كنند.
او به مستندسازان ايراني تأكيد كرد: اگر سوژه و موضوع مناسبي در مورد ايران، حال در هر حوزهاي، اعم از تاريخي، اجتماعي، فرهنگي و... داشته باشيد، ما راه مستندسازي و ارائه و توزيع آن در اروپا را براي شما هموار ميكنيم.
نماينده شبكه مستند اروپا، هزينه عضويت در شبكه را 130 يورو در سال عنوان كرد كه براي مستندسازان ايراني با ارائه تخفيف به 100 يورو كاهش پيدا كرده است.
وی تصریح کرد: از همان ابتدا نميخواستيم فعاليتهاي خود را تنها به ايده يا گروه خاصي از مستندسازان، محدود كنيم، به همين خاطر تمامي اعضاي دستاندركار در عرصه مستند، از تهيهكننده و مستندساز تا توزيعكننده ميتوانند به عضويت EDN درآيند.
او مجموع وركشاپها و نشستهاي تخصصي شبكه را 15 واحد در سال عنوان كرد كه سه جلسه آن به كشورهاي غيراروپايي اختصاص پيدا ميكند.
ينسن در پاسخ به پرسش يك مستندساز ايراني، مبني بر تفاوت مستقل عمل كردن يك فيلمساز با عضويت در اين شركت، گفت: به طور طبيعي مستقل عمل كردن، به درصد ريسك ميافزايد و پروژه را شكنندهتر ميكند، از همين رو همكاري با چنين شركتي، اطمينان و آسودگي بيشتر شما را به همراه دارد، چرا كه در عرصه بينالمللي اين موضوع كه شما چه كسي هستيد و توليدتان چيست، خيلي مهم است و همين ريسك مستندساز و تهيهكننده را بالا ميبرد.
او در پاسخ به پرسش فيلمساز ايراني ديگر كه براي معرفي يك مستند چه بايد ارائه كنيم، اظهار كرد: چند صفحهاي بايد در مورد موضوع مستندتان و چگونگي پردازش به آن بنويسيد و در ادامه كليپ يا صحنه كوتاهي از فيلم خود و حتي تنها چند تصوير يا يكي از كارهاي قبلي خودتان را ارائه دهيد تا تصويري از شما و كيفيت كارتان در ذهن ما شكل بگيرد.
ينسن، در پاسخ به پرسش خبرنگاری مبني بر اينكه مستندهاي ايراني را چطور ميبيند و كيفيت آنها را چگونه ارزيابي ميكند، گفت: متأسفانه به علت تعدد نشستها هنوز موفق به ديدن فيلمي در اين جشنواره نشدهام، اما پيش از اينها چند مستند ايراني را به تماشا نشسته بودم كه كارهاي خوب و مناسبي بودند. در مورد كيفيت هم بايد بگويم كه اصلاً بحث كيفيت و حتي سوژه نيست، مهم، نوع نگاه متفاوت و زاويه ديد فيلمساز در ساخت يك اثر و پردازش يك ايده است كه در آن چند مستندي كه من ديدم، مستندسازان ايراني موفق عمل كردند.