مستندساز ایرانی از مرزهای کشورش گذشته است

کارین برناسکنی، عضو هیات انتخاب فستیوال مستند دورئل فرانسه در گفتگو با روابط عمومی نهمین جشنواره بین المللی «سینما حقیقت»، درباره حضور در این رویداد گفت: «اینجا بیشتر به یک شبکه شباهت دارد که افراد مختلف از جمله کارگردانان، مدیران و تهیه کنندگان کنار یکدیگر جمع شده اند و محلی برای ارتباط افراد به حساب می آید. شاید سینمای محل برگزاری جشنواره از نظر معماری کوچک به نظر برسد اما نتیجه عملکرد آن بسیار بزرگ است.»

او با استقبال از حضور در سینما فلسطین درباره مستندهای ایرانی حاضر در نهمین جشنواره بین المللی سینما حقیقت، اظهار کرد: «موضوع بعضی فیلم ها به گونه ای است که بیشتر برای شبکه های تلویزیونی کاربرد دارد اما هستند فیلم هایی که بهتر است در سینما اکران شوند و اصولا مناسب پخش روی پرده نقره ای هستند.»

برناسکنی ادامه داد: «آنچه بیشتر در این مستندهای ایرانی به چشم می خورد اشاره به فرهنگ بومی و ملی است. موضوعات، کاملا مسائل مردم ایران را روایت می کنند و هنرمندان بیشتر به نشان دادن نکاتی نظیر زندگی روزمره مردم، مسائل آنها و اینکه چه چیزی ذهنشان را مشغول کرده است، می اندیشند.»

او در پاسخ به این پرسش که آیا مستندساز ایرانی در جغرافیای داخل مرزهایش باقی مانده یا موفق شده نظرگاهش را به خارج از مرزها گسترش دهد؟، بیان کرد: «با مستندسازان ایرانی زیادی صحبت کرده ام که قصد دارند مستندهایی در سوریه، کردستان عراق، افغانستان و دیگر کشورها بسازند و عده ای هم ایده خود را اجرایی کرده بودند. بنابراین، مستندساز ایرانی موفق شده از جغرافیای این کشور خارج شود. همچنین شاهد هستیم که دوربین فیلمبرداری تعداد زیادی از مستندسازان ایرانی ساکن در کشورهای اروپایی نیز فعال است.»

عضو هیات انتخاب جشنواره دورئل فرانسه تصریح کرد: «بنابراین با نگاهی گذرا به جشنواره های بین المللی می توان عنوان کرد سینمای مستند ایران از مرزهای این کشور فراتر رفته است. البته فراموش نکنیم ساخت فیلم مستند اقتصاد محدودی دارد و به سادگی نمی توان خارج از مرزها به مستندسازی پرداخت اما به هر ترتیب من وقتی ایرانیانی که در کشور خودم – فرانسه – ساکن هستند را می بینم، به این نتیجه می رسم که وقتی آنها دست به کار می شوند اثری متفاوت از آنچه در داخل ایران شاهد هستم خلق می کنند.»

برناسکنی خاطرنشان کرد: «در این مرحله ما می توانیم بین دو نوع سینما؛ یعنی مستندسازان ساکن در ایران و اروپا ویژگیهای متفاوتی قائل شویم. این هنرمندان به دلیل جغرافیای متفاوت محل زندگی شان بر موضوع ها و مسائل متفاوتی دست می گذارند که نمونه آن را در کانادا، انگلستان، ایتالیا و فرانسه مشاهده کرده ام.»

او در پاسخ به این پرسش که فقدان چه ایده هایی را در آثار مستندسازان ایرانی مشاهده کرده است؟ گفت: «طبیعتا کارگردان باید دقت داشته باشد قصد دارد ایده مورد نظرش را چطور برای تماشاگر بیان کند. شاید من ایده مورد نظرم را طوری تعریف کنم که اصلا هیجانی ایجاد نکند و در مقابل فرد دیگری همان داستان را با فرمی جذاب بگوید. فقدانی که احساس کردم، کم توجهی کارگردانان به شیوه و فرم بیان جذاب داستان ها بود اما قطعا این اظهار نظر درباره کل آثار صادق نیست چون تمام فیلم ها را ندیده ام.»

برناسکنی در همین رابطه بیان کرد: «هر سال حدود دو هزار فیلم مستند به جشنواره ما ارسال می شود، اما از میان آنها فقط 14 فیلم برای حضور در جدول نهایی انتخاب می شوند. گزینش هم دقیقا بر همین اساس اتفاق می افتد؛ اینکه آیا کارگردان داستان مورد نظر خود را با شیوه ای متفاوت روایت کرده یا خیر.»

او در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا سینمای مستند ایران را رو به پیشرفت می بیند یا خیر، بیان کرد: «سینمای مستند ایران از سال های پیش از انقلاب تا امروز پیشرو بوده و اصلا در اینکه مستندسازان ایرانی پیشرفته هستند، شکی وجود ندارد.»