یادداشتی بر مستند « چامون » به کارگردانی « آرمان قلي پور »

مستند "چامون" با نماهايي از حركت دسته هاي زنان و مردان سوگوارايل ،در مسير يك  گورستان قر قديمي،آغاز مي شود. با توجه به هشدارهايي كه براي رعايت فاصله گذاري، از طريق بلندگوي يك ماشين نيروهاي امداد و نجات به خيل پرشمار سوگوارا ن داده مي شود ، خيلي زود درمي يابيم كه قرار است با موضوع  همه گيري كرونا  در فضاي زندگي عشاير منطقه ي چهارمحال و بختیاری سر وكار داشته باشيم. كمي بعد ، با نزديك تر شدن به آدم هاي ايل، درمي يابيم كه  به دليل همه گيري كرونا، اداره ي امور عشايرآن ها را از كوچ سالانه و رفتن به ييلاق منع كرده است!پديده يي شگفت آور كه به گفته ي پيران ايل،تنها درگذشته هاي دور( درعهد پهلوي اول ) به عنوان :" تخت قاپو" و يك جانشيني ، اتفاق افتاده است.
اكنون كه ايل- به خاطر همه گيري كرونا - اجازه كوچ ندارد و مسيرهاي اصلي كوچ را بسته اند ، بزرگان ايل بايد چاره يي بيانديشند.  "محمد قاسم"  نماينده ي ايل مامور مي شود كه به اداره ي امور عشاير منطقه برود. اما ترجيح مي دهد كه به همراه سه نفر ديگر به اداره ي امور عشاير شهرستان كوهرنگ مراجعه كند. وقتي چهار نفره به دفتر ريیس امور عشایر  مي رسند، گفت گوهايشان ، همزمان بوي" تقاضا"  و "تهديد"  دارد!  از يك سو مي خواهند تابع قانون و مقررات باشند و ار از دستورات اداري سرپيچي نكنند، از سوي ديگر ، شرايط فصلي منطقه با  گرمای هواو خشکی علف‌هاو کمبود آب و به ويژه با توجه به  خشك شدن" بهمن" (نوعي  علف كه با رسيدن به فصل گرما ، مثل تيغه هاي چاقو تيز و بُرنده مي شود و خوردن آن براي گوسفندان خطر تلف شدن را در پي دارد!) به كلي تغيير يافته است و ايل را دچار مشكل كرده است. آن ها از رييس امور عشاير تقاضاي باز کردن جاده ي عشایری را دارند وگرنه خودشان  به خاطر پيشگيري از تلف شدن دام هايشان ، مجبورند كه  جاده  را باز کنند!
در بخش هايي از فيلم ، حضور نيروهاي "امداد و نجات" و كار توزيع ماسك و.... به تصوير كشيده مي شود و با پرسيدن نظر برخي از آدم هاي ايل ، در باره ي همه گيري كرونا  كه در گويش لُري از آن با عنوان " چامون" (به معناي يك "بيماري همه گير" يا " همه گيري يك بيماري" ) ياد مي شود ، با پُرسش هاي متفاوتي رو به رو مي شويم كه آشكارا نشان مي دهد ، به جز چند آدم هاي اندك شمار، بيش تر آدم هاي ايل ، چامون و همه گير شدن كرونا و "چامون" را باور ندارند و با شنيدن خبرهاي همه گيري كرونا و پيدايش آن دركشور چين و منشاء بيماري و ....جز ريشخند و ابراز ناباوري ، واكنش ديگري نشان نمي دهند!
مستند چامون با ثبت تصاويري زيبا و چشم نواز از بلندي هاي برفگير كوهستاني   و عبور ايل به همراه گله ،از رودخانه هاي پرآب و  گذرگاه هاي  و كوره راه هاي پُرخطر كوهستاني، ما را به همراه كوچ روها، به ييلاق مي رساند و با زاييده شدن برّه يي در ميان برف ها ، با نويد زايش و اميدِ زندگي ، لبخند برچهره ي دختر نوجوان ايل مي نشاند! 
 

                                                                                                              عزيزالله حاجي مشهدي