۰
شنبه ۴ بهمن ۱۳۹۳ ساعت ۱۵:۱۱

کارگاه نشانه‌شناسی با حضور محمد شهبا برگزار شد

عصر دومین روز از هشتمین جشنواره بین‌المللی «سینما حقیقت» دکتر محمد شهبا در جمع مستندسازان به مقوله نشانه‌شناسی فیلم مستند پرداخت.
کارگاه نشانه‌شناسی با حضور محمد شهبا برگزار شد
به گزارش ستاد خبری هشتمین دوره جشنواره سینماحقیقت، دکتر شهبا فارغ‌التحصیل دكترای روانشناسی از دانشگاه انگلیا انگلستان است و سال‌ها فعالیت‌هایش بر مطالعات سینمایی متمرکز بوده است.

او در ابتدای صحبت‌های خود در کارگاهی که به مباحث نشانه‌شناسی می‌پرداخت، گفت: «نشانه‌شناسی، که موضوع آن چگونگی تولید معنا در جامعه انسانی است، به ابزاری برای تحلیل آثار هنری بدل شده است. برخی از نشانه‌شناسی به عنوان نقد آثار مستند استفاده می‌کنند که اگر نگاهی به تاریخ بیاندازیم متوجه خواهیم شد که با این روش به نتایج مطلوبی نرسیده‌ایم. باید با توجه به نشانه‌شناسی یا رمزگانه‌هایی که در فیلم وجود دارد نه به نقد بلکه به تحلیل اثر بپردازیم. باید بدانیم که تمام نماهای یک فیلم می‌تواند برای ما یک رمزگانه و یا نشانه باشند اما باید دقت کرد که مهم‌ترین آن‌ها را پیدا و بررسی کنیم. البته نکته دیگری که در اینجا حائز اهمیت است این است که نما‌های مهم از دیدگاه افراد متفاوت است و هر کسی با توجه به نوع نگاه و تفکرش این کار را انجام می‌دهد.»

شهبا در ادامه افزود: «یکی از رمزگانه‌های دیگر که مهم است رمزگانه‌ هرمنوتیک است. هرمنوتیک به این معنا که در اثر سوال‌هایی از راهای مختلف برای مخاطب به وجود می‌آید که در‌‌ همان اثر به آن باید پاسخ داده می‌شود. ایجاد رمزگانه هرمنوتیک از اسم یک فیلم می‌تواند شروع شود. مثلاً مستندی با نام «آن شب که باران آمد» توانسته در درون خود پرسش ایجاد کند که در کجا و کدام شب باران آمد؟»

این مدرس دانشگاه در ادامه با اشاره به اینکه اطلاعات در فیلم مستند باید به درستی در کنار هم قرار بگیرند گفت: «رمزگانه کشش روایتی نیز یکی دیگر از رمزگانه‌ها و نشانه‌شناسی‌های مهم در فیلم مستند است. باید در این مسیر دقت کرد که کدام رمزگانه‌ها اطلاعات را تکمیل می‌کنند. یکی از ضعف‌های ما نیز در همین زمینه است. مستندهای بسیاری را شاهد هستیم که از مطالبی استفاده می‌کنند که بار‌ها گفته شده است. رمزگانه‌های فرهنگی نیز بسیار مهم هستند این رمزگانه‌ها در فیلم‌های داستانی هم وجود دارند. به عنوان مثال نشان دادن میدان آزادی در یک تصویر نشان می‌دهد که اینجا تهران است این نوع رمزگانه‌ها در فیلم بسیار نیاز هستند تا مخاطب فیلم را بهتر بشناسد و در راستای هدف آن پیش رود.مستندسازی فرمول دارد.»

دکتر شهبا در ادامه گفت: «رمزگانه‌های اعتباری در تاکید رمزگانه‌های فرهنگی دیده می‌شوند اگر بر روی تصویر میدان آزادی یک رادیو عنوان کند که «اینجا تهران است صدای رادیو پیام» ما به واسطه آن به مخاطب عنوان را واضح‌تر و با تاکید بیشتر منتقل کرده‌ایم. رمزگانه‌های معنایی مفاهیمی‌ هستند که برخلاف ظاهرشان می‌توان در باطن و لایه‌های زیرین به دنبال حرف اصلی گشت.»

وی در پایان با کنایه گفت: «مستندسازی فرمول دارد همانند ساخت فیلم‌های داستانی اما در تلویزیون ما یک فرمول مشخص دارد؛ مستندسازی در تلویزیون یعنی پیدا کردن هر شخصی که حاضر به گفت‌وگو است و هر فردی که قبول می‌کند این فیلم را تدوین کند و فرستاندن آن برای هر شبکه‌ای که خواهان پخش آن شود!»
کد مطلب: 853
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *