«تصویربرداری مستند» به روایت آیریس ان جی/ نور طبیعی و وفاداری به واقعیت

آیریس ان جی می‌گوید: بعضی اوقات هر چه بیشتر در جهت اعمال کنترل سعی کنید، بیشتر از حقیقت فاصله می‌گیرید و فیلم شما از مستند بودن دور می‌شود.
 
به گزارش ستاد اطلاع رسانی چهاردهمین جشنواره «سینماحقیقت»، مستر کلاس آیریس ان جی فیلمبردار سینما با عنوان «تصویر برداری مستند» ساعت 16 تا17:30 جمعه 28 آذرماه و در چهارمین روز از چهاردهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» در حال برگزاری است. 
 
آیریس ان جی در ابتدا درباره فیلمبرداری در فیلم‌های مستند و تفاوتش با فیلم‌های داستانی گفت: در ابتدا با نیت فیلمبرداری فیلم  شغلی که داشتم، فهمیدم خیلی چیزها وجود دارد که می‌توانید از یک ژانر در ژانرهای دیگر هم استفاده کنید.
 
وی افزود: در مورد مستند، فکر می‌کنم مساله اصلی عنصر کنترل و تفاوت خلاقه‌ای که در فیلمبرداری فیلم داستانی هست، در اصل مربوط به چارچوب فیلمبرداری یک موقعیت و موفقیت براساس میزان کنترلی بوده که روی آن موقعیت در حال اندازه‌گیری است. این شامل چیزهایی مثل نور و سایه، عمق میدان، انتخاب میدان و چیزاهایی شبیه آن می‌شود. همه این موارد در بستر یک داستان خیالی روایت می‌شود که همین موضوع به شما آزادی عمل می‌دهد.
 
این فیلمبردار سینما در ادامه بیان کرد: در سینمای مستند، با توجه به سر و کار داشتن شما با حقیقت و اینکه تا چه حد می‌خواهید به آن وفادار باشید، مختصات خیلی محدودتر است. در نتیجه کنترلی که اعمال می‌کنید باید در چارچوب محدودیت‌های موقعیت باشد. فکر می‌کنم بعضی اوقات هر چه بیشتر در جهت اعمال کنترل سعی کنید، بیشتر از حقیقت فاصله می‌گیرید و فرم فیلم شما را از داستان و ایده‌هایی که مستند سعی می‌کند منتقل کند منحرف می‌کند.
 
آیریس ان جی ادامه داد: درباره موقعیت‌های سینما وریته صحبت می‌کنم که وقایع در زمان حال اتفاق می‌افتند. فکر می‌کنم هرچه بیشتر سعی کنید شرایط را کنترل کنید، این روی احساس شخصی که جلوی دوربین نشسته تاثیر گذاشته و رابطه‌تان تغییر می‌کند. فکر می‌کنم این در نهایت روی پرده مشهود خواهدبود. باید در نظر داشته باشد که چقدر می‌خواهید از این موضوع فاصله بگیرید.
 
وی ادامه عنوان کرد: موقعیت‌های وریته یک سر محور روش‌هایی هستند که می‌توانید با آنها در مستند تصویرسازی کنید. همچنین سر دیگر آن مصاحبه‌ها و بازسازی‌ها و تصاویر مکمل دیگر هستند. هر کدام به شکل خاص خودش روی درک ما از حقیقت تاثیر می‌گذارد. مصاحبه‌ها تعیین کننده این هستند که شما چطور می‌خواهید آنچه گفته می‌شود را در فیلم دخیل کنید.
 
این سینماگر در ادامه صحبت‌هایش گفت: فکر می‌کنم گاهی مستندها این حس را منتقل می‌کنند که در مکان یا فضا یا زمان دیگری اتفاق می‌افتند. چون یا درباره چیزی حرف می‌زنیم که قبلا اتفاق افتاده و موقعیت لزوما سینما وریته نیست، یا اینکه درباره چیزی حرف می‌زنیم که قرار است اتفاق بیفتد. در نتیجه باید ببینیم دوربین چطور می‌تواند شما را در آن موقعیت قرار دهد.
 
ان جی افزود: در نتیجه گاهی اوقات فکر می‌کنید ما مصاحبه‌ها را به گونه‌ای طراحی می‌کنیم که به نظر می‌آید متعلق به جای دیگری هستند. این اشکالی ندارد و به خودی خود یک عنصر است. اما باید به کنترلی که در این چارچوب می خواهیم اعمال کنیم فکر کنیم. مثلا ببینیم آیا نور طبیعی به نظر می‌آید یا نه. در مصاحبه‌هایم از نور خیلی طبیعی استفاده می‌کنم. چون دوست دارم آدم‌ها احساس کنند کنار یک نفر نشستند و درباره موضوعی به صحبت‌های صادقانه‌ای گوش می‌کنند.
 
این فیلمبردار سینما در ادامه بیان کرد: دوست ندارم این حس را بوجود بیاورم که تصویر بیش از حد استیلیزه شده و یا اینکه ما سعی می‌کنیم چیز دیگری بگوییم. دوست دارم در مقابل این حس که تماشاگر نشسته و به حرف کسی گوش می‌دهد، کمترین حصارهای ممکن باشد. عنصر دیگر بازسازی‌ها یا تصاویری هستند که مکمل داستانند. گاهی آنها لحظات ساختگی هستند و ما مثل لحظات فیلم داستانی فیلمبرداری‌شان می‌کنیم.

وی ادامه داد: یک بخش دیگری از مستند وجود دارد که به نظر می‌آید کاملا از جای دیگری آمده است. در نتیجه فکر می‌کنم تفاوت فیلمبرداری مستند با داستانی بستگی به تعادل برقرار کردن بین تمام این روش‌هایی دارد که سعی می‌کنید یک موقعیت و تصویر را کنترل کنید و اینکه می‌خواهید هر کدام از این روش‌ها چه نقشی در داستان داشته باشند.
 
چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» به دبیری محمد حمیدی مقدم، از ۲۵ آذرماه آغاز شده و تا ۲ دی ماه به صورت آنلاین برگزار می‌شود.