آل احمد: «نویسنده بودن» سعی دارد تا تمامی جنبه‏های فکری جلال آل احمد را بررسی کند

بنابرگزارش پایگاه خبری- تحلیلی «سینما تجربی» آخرین جلسه از شب های نقد فیلم پنجمین جشنواره بین المللی «سینما حقیقت» شب گذشته (جمعه ۲۰ آبان) برگزار شد که در نخستین برنامه، فیلم مستند «نویسنده بودن» با حضور علی دهباشی، محمد تقی فهیم و مصطفی آل احمد (کارگردان اثر) مورد نقد و بررسی قرار گرفت. 
در ابتدای مراسم محمدتقی فهیم گفت: فیلم «نویسنده بودن» اثری درباره جلال آل احمد است و عنوان فیلم بسیار هوشمندانه انتخاب شده چرا که فیلم تماما در حال نشان دادن تعهدات و وظایف نویسنده است و از ظواهر زندگی آل اجمد عبور می کند و به لایه های عمیق تر و جدی تر زندگی و افکار او می پردازد. 
در ادامه مصطفی آل احمد گفت: من در ابتدا از مسئولان مرکز گسترش سینما مستند و تجربی تشکر ویژه ای دارم هم به سبب برگزاری جشنواره و هم به این دلیل که دست من را در ساخت این فیلم بسیار باز گذاشتند. جلال شخصیتی جنجالی بود که بررسی آثار و زندگی او تنها با وسعت نظر مسئولان امکان پذیر می شد . 
او افزود: ذکر این نکته را لازم می دانم که فیلم من اتوبیوگرافی نیست بلکه بیوگرافی است که در آن از اتوبیوگرافی که جلال بر خود نوشته بهره گرفته شده است. 
در ادامه علی دهباشی گفت: من از سال ها ششم ابتدایی که در چاپخانه فعالیت می کردم این شانس را پیدا کردم که در هوای افراد بسیار بزرگ تنفس کنم و به همین سبب توانستم گام هایی به وسع خود بردارم. 
او گفت: من در سال ۵۶ که اولین مراسم سالگرد جلال برگزار شد مسئول جلسه بودم و آن جلسه اولین تجمع شخصیت های برجسته سیاسی که با رژیم شاه مخالف بودند، بود. من از همان زمان تدوین یادنامه آل احمد را آغاز کردم که چهار جلد آن هنوز منتشر نشده و در دست چاپ است. 
مصطفی آل احمد در ادامه گفت: خوشبختانه نقطه نظرات دوستانی که فیلم را دیدند بسیار مثبت بود و من فکر میکنم «نوسنده بودن» جامع ترین اثری است که تاکنون پیرامون جلال آل احمد تهیه شده است. ما دراین فیلم با فقر شدید مواد و متریال مواجه بودیم. جز یک چند تصویر و فیلم چیزی از این شخصیت ادبی در دسترس نبود و اینها کار را دشوار می ساخت. در واقع چون به شخصیت ها اهمیت داده نمی شود ما با فقر آرشیوی شدیدی مواجه هستیم. 
او افزود: به علاوه از سال ۴۸ تا امروز زمان بسیار زیادی گذشته و ما آدم های بسیاری چون دوستان آل احمد و اطرافیانش را از دست داده ایم و خوشبختانه چون من از سال ها پیش کار تولید این فیلم ا آغاز کرده بودم موفق شدن تصاویری از شمس آل احمد پیش از فوتش داشته باشم. 
او همچنین به استقلال فیلم اشاره کرد و گفت: به نظر من این فیلم بسیار مستقل است و فیلمی نیست که تنها یک نگاه از جلال را ترجمه کند بلکه بر تمامی احوال و عقاید او ناظر است. 
مصطفی آل احمد در پاسخ به این سوال که چرا حضور سیمین دانشور در فیلم بسیار کمرنگ است، گفت: خانم دانشور برای حضور در فیلم بسیار اکراه داشتند اما ما فیلم را به چهار بخش عمده تقسیم کردیم و یک بخش آن به طور کامل به خانم دانشور اختصاص داشت و فکر میکنم به اندازه کافی حضور او را در فیلم داشتیم. از طرفی زمان فیلم اندک بود و ما تنها ۱۰۰ دقیقه در اختیار داشتیم و بنابراین مجبور بودیم تنها به بخش های مهم بپردازیم. 

*رکنی: ساخت فیلم پیرامون شخصیت های مذهبی کار دشواری است 
در ادامه مراسم مهناز رکنی (کارگردان مستند زینب کبری (س)) و محمدرضا باباگلی (منتقد) به روی سن آمده و به همراه محمدتقی فهیم به بررسی فیلم حضرت زینب (س) پرداختند. 
در ابتدا مهناز رکنی گفت: ساخت فیلم درباره شخصیت های مذهبی کار بسیار دشواری است و شاید دیگر دوست نداشته باشم که این تجربه را تکرار کنم. من در این فیلم از اساتید بسیار زیادی دعوت به سخنرانی و مصاحبه کردم اما بسیاری از ایشان نپذیرفتند. من برای یافتن مطالب و سندهایی پیرامون این شخصیت برجسته به کتابخانه ها، موزه ها، و هرکجا که گمان می کردم می توانم چیزی بیابم، رفتم. 
در ادامه محمدرضا باباگلی به ذکر مشخصات یک منتقد و ویژگی های او پرداخت و گفت: در حال حاضر وضعیت نقد در کشور ما بسیار بحرانی است و ما باید به یاد داشته باشیم که منتقد مخاطبی مانند دیگر مخاطبان است و از جهت سطح ایستادن در مقابل یک اثر فرقی با دیگران ندارد اما تفاوت اصلی او در حضور فعالش است. 
وی افزود: فیلم مستند «زینب کبری (س)» با تیتراژی بسیار زیبا آغاز می شود و خط به عنوان یک هنر ایرانی و اسلامی، به بهترین شکل همگنی میان فرم و محتوای اثر را نشان می دهد اما در ادامه فیلم، ناگهان تمامی ذوق و شوق من به یاس بدل گشت. نشاندن افرادی در جلوی دوربین و صحبت کردن پیرامون مسائلی که بر همه مخاطبان آشکار است یکی از ضعف های اساسی فیلم بود. 
او ادامه داد: اگر قرار است برای سوژه ای که حتی یک خط و یا یک قطعه سند پیرامون آن وجود ندارد کار کنیم، پس اصلا چرا به سراغ آن برویم؟ اگر بضاعت ما کم است یا باید صبر زیاد داشته باشیم و یا باید سوژه را رها کنیم.