سارا شمیرانی: بخش بین الملل جشنواره فیلم حقیقت در اخرین روز، فرصتی فراهم کرد تا فیلمسازان جوان بتوانند با سرمایه گذاران خارجی دیدار داشته باشند. این دیدارها که از قبل برنامه ریزی شده بود با همکاری شرکت ای دی ان برگزار شد. هر فیلمساز سی دقیقه فرصت داشت تا مشاوره هایی را از کارشناسان دریافت کند. این فیلمسازان قبل از شروع جشنواره طرح فیلم هایشان را برای موسسه«ای دی ان» فرستاده بودند.از بین بیست پروژه ای که ارسال شده بود در مرحله اول ده پروژه و در نهایت از میان آنها یک طرح برنده جایزه ویژه شبکه مستند اروپا شد.
داوریها بسیار سخت بود
لحظه اعلام برنده جایزه ای دی ان لحظه سختی است. ده فیلمساز طرح هایشان را ارئه دادند و منتظرند تا نتیجه نهایی اعلام شود. اوه یانسن مدیر کارگاه مشاوران ای دی ان نیز همین نظر را دارد و فیلمها را نزدیک بهم میداند. او میگوید: برای داوری و قضاوت کار سختی داشتیم. تمام فیلمهایی که انتخاب کرده بودیم موضوعات جذابی داشتند اما در نهایت ما باید به یک فیلم این شانس را میدادیم تا برنده جایزه ویژه«ای دی ان» شود.جلسات بسیار فشرده بود و ما 8 جلسه را در دوساعت برگزار کردیم. در نهایت فیلم«حلقه های گمشده» با توجه به موضوع جذاب و ارائه خوبی که داشت توانست برنده این جایزه شود. او در ادامه توضیح میدهد که: فیلم های مستند مارا به جایی میبرند که هرگز نبودهایم و به آن دسترسی نداشتیم. دسترسی به فیلمسازها در واقع دسترسی به قلب مستند است و از این جهت جلسات مشاورههای فردی برای دریافت جهان بینی مستندسازها بسیار مهم است. یانسن در در ادامه از ملاک های داوری میگوید: یکی از مهمترین موضوعات برای داوریها این بود که موضوع فیلم بتواند ابعاد جهانی داشته باشد. فیلم «حلقههای گمشده»، داستانی است برآمده از مردم ایران اما میتواند به خوبی پیامش را به مردم دنیا برساند. اوه یانسن همچنین درمورد امکاناتی که موسسه «ای دی ان» در اختیار برنده این جایزه قرار میدهد، میگوید: فردی که این جایزه را برنده شده به عضویت «ای دی ان» در میآید. او همچنین میتواند از جلسات رایگان مشاوره این موسسه استفاده کند. ما به او کمک میکنیم تا از طریق شبکههای ارتباطی مختلفی که داریم، بودجه فیلم را برایش تامین کنیم. در واقع ای دی ان به صورت غیرمستقیم به تامین بودجه فیلم کمک میکندو باعث میشود تا منابع مالی تامین شود.
برنده جایزه بزرگ چه کسانی بودند؟
اما برندگان این جایزه بزرگ مینا بزرگمهر و هادی کمالی مقدم هستند که قرار است به صورت مشترک فیلم« حلقه های گمشده» را بسازند. آنها انتظار این جایزه را نداشتند و در ادامه میگویند: باور نمیکردیم بتوانیم این جایزه را ببریم. این طرح پیش از این در موسسه ZDF قبول شده بود که البته در مرحله دوم طرح رد شد. بعد از آن و پیش از شروع جشنواره حقیقت، فراخوانی برای ارائه طرح فیلم های مستند آمد. ما هم طرح را آماده داشتیم و ارسال کردیم. قیبل از اینکه شروع به نوشتن طرح کنیم با چند نفر متخصص این حوزه حرف زده بودیم. آنها نکات و ایده های جذابی به ما گفته بودند که همین باعث شد تا یک طرح قابل قبول بنویسیم. مشاورههایی که «ای دی ان» قرار است به ما میدهد واقعا با هیچ کارگاهی قابل مقایسه نیست. درست است که این موسسه به صورت مستقیم بودجه ای در اختیار نمیگذارند اما انتقال تجربیات و استفاده از مشاوران به مراتب می تواند در ساخت یک مستند مفید واقع شود. اینکه بتوان با یک گروه بین المللی کار کرد، فکر میکنم اتفاق خوبی است که در این جشنواره ما به آن دست پیدا کردیم.
فیلم هایی که گم شده اند
هادی کمالی مقدم درمورد داستان این مستند که قرار است با مشاوره شبکه مستند اروپا ساخته شود میگوید: داستان در مورد یک عکاس به نام اکبر ناظمی است که عکس و فیلم های زیادی دارد اما بنا به دلیلی ترجیح میدهد برخی از آنها را استفاده نکند. او این فیلم ها در حیاط خانه اش دفن میکند و منتظر میماند تا یک زمانی آنها را از خاک بیرون بیاورد و استفاده کند. اکبر ناظمی بعد از چند سال به کانادا مهاجرت میکند و بعد از طریق برادرش متوجه میشود که خانه به فروش رفته. او به این امید که به ایران برمیگردد و فیلمها و عکسها را بر میدارد اهمیت چندانی به موضوع نمیدهد. ناظمی بعد از مدتی متوجه میشود که خانه خراب شده و جای او برج ساخته اند. حالا قصه ای که ما قرار است روایت کنیم دقیقا از همین نقطه شروع میشود. در واقع ما با اکبر ناظمی همراه میشویم تا فیلم ها را پیدا کند. فارغ از اینکه این فیلم ها پیدا میشوند یا نه، «حلقه های گمشده» قرار است روایت کننده این جستجوها باشد. هادی کمالی مقدم و مینا بزرگمهر پیش از این مستند«جنبل» را ساخته اند که فعلا به نمایش درنیامده است. آنها ساخت چند مستند کوتاه را در کارنامه خود دارند و حلقه های گمشده قرار است یک مستند بلند از آنها باشد.
تجربه مشاوره با شبکه مستند اروپا
خاطره حناچی یکی از کسانی است که طرحش در مرحله اول پذیرفته شد اما نتوانست جایزه ویژه شبکه مستند اروپا را به دست بیاورد. او دراینباره میگوید: جایزه ویژه شبکه مستند اروپا تجربه خوبی در جشنواره سینماحقیقت امسال بود. با اینکه پروژه من از طرف مشاوران «ایدیان» انتخاب نشد، اما ایدههای خوبی از این افراد دریافت کردم. ایدههایی درباره چگونگی تولید اثر، رعایت جنبههای بصری و اثربخشی بیشتر مستند، که اطلاعات زیادی از تولید یک اثر موفق به من داد. فکر میکنم یکی از بهترین بخشهای جنبی این جشنواره حضور مشاوران ای دی ان بود. این مشاوران در طول مدت گفتگو با افرادی که پروژههای خود را برای معرفی ارائه میکردند، اطلاعات و ایدههای خوبی به آنها ارائه دادند. این ایدهها یکی از نیازهای اساسی فیلمسازان ایران است و در ارتقا کیفیت آثار نقش موثری خواهد داشت. ارتباطی که بین گروه ایدی ان و بچهها در این چند روز شکل گرفت، بسیار موثر بود و در ذهن همه خواهد ماند.
فرزاد جمشیدی هم یکی دیگر از مستندسازهایی است که شانس خودش را برای برنده شدن این جایزه امتحان کرده بود. او درباره این تجربه گفت: این جلسات برای فیلمسازان اول و کسانی که تجربه حضور در جلسات مشاوره در سطوح بینالملل را ندارند، بسیار مفید بود. هرچند زمان مشاوره کم بود، اما به معنای واقعی مشاوره اجرا شد و هرآنچه امکان داشت را دریافت کردیم. افرادی که در این برنامه حضور داشتند در سطوح بالای جهانی جلسات مشاوره اجرا میکنند و ایدههای قابل قبولی ارائه میدهند. بیتردید اگر این پروژه را جای دیگر بخواهم ارائه دهم، این ایدهها را درآن اعمال میکنم. این ایدهها در تولید مستند به من کمک بسیاری خواهند کرد.