تحقق رویای بزرگ مرد شیرازی در سینماحقیقت!

الهام نداف: مستند بلند «من می‌خوام شاه بشم» از تولیدات جدید مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به کارگردانی مهدی گنجی، هفته اول آذرماه 93 در بخش مسابقه فیلم‌های اول مستند بلند جشنواره معتبر «ایدفا» هلند به نمایش درمی‌آید و پس از آن در هشتمین دوره جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» روی پرده می‌رود که طی روزهای 9 تا 16 آذرماه در تهران برپا خواهد شد.

این مستند زندگی مردی شیرازی را روایت می‌کند که در پی تحقق رویای بزرگی است...

مهدی گنجی در خصوص آشنایی خود با این سوژه می‌گوید: «مدت زیادی روی سوژه‌هایی کار کردم که جزئی از مردم عادی هستند اما با روحیه و منشی که دارند می‌توانند برای همه آدم‌ها الهام‌بخش باشند. آن‌ها با انرژی زندگی می‌کنند و خلاق و کارآفرین هستند. سه سال پیش خانم سحر رضوی (تهیه‌کننده) با همکاری یک گروه تحقیقاتی از بین همین سوژه‌ها شخصیت فیلم «من می‌خوام شاه بشم» را به من معرفی کرد.»

وی ادامه می‌دهد: «درباره شخصیت به تصویر درآمده در این فیلم گزارش‌های متعددی در شبکه‌های تلویزیونی ایران و جهان پخش شده است. هدف من این بود که به زندگی شخصی «عباس برزگر» شخصیت اصلی فیلم «من می‌خوام شاه بشم» نزدیک‌تر بشوم و ببینم شخصیت و روابط او چه پیچیدگی‌هایی دارد. من سال‌هاست که به روش فیلمسازی تک‌نفره کار می‌کنم. در این نوع از فیلمسازی مستند‌سازان کوله‌پشتی وسایلشان را جمع می‌کنند و به تنهایی به دل موضوع مورد نظرشان می‌زنند.»

این مستندساز سختی‌های این روش فیلمسازی را اینگونه توضیح می‌دهد: «من سال‌ها روی این روش از مستندسازی تحقیق نظری و عملی انجام داده‌ام و می‌دانم که مناسب خیلی از موضوعات نیست. با این مدل فیلمسازی می‌توان به شخصیت مورد نظر نزدیک‌تر شد و اعتماد او را بیشتر جلب کرد. البته با این روش کارگردان به تنهایی بیشتر وظایف را بر عهده می‌گیرد تا بتواند به لایه‌های شخصی سوژه، با یک اعتماد دوطرفه نزدیک شود. ضمناً نباید فراموش کرد که این روش فیلمسازی در کنار محسناتی که دارد، ضعف‌ها و دردسرهایی هم دارد که بعضی وقت‌ها کار را خراب می‌کند، چون در واقع سینما یک کار جمعی است.»

گنجی حدود سه سال درگیر این فیلم بوده است. عباس برزگر شخصیت اصلی مستند «من می‌خوام شاه بشم» در یکی از روستاهای اطراف شیراز زندگی می‌کند. او آدم رویا‌پرداز، پُرتلاش و باهوشی است که برای رسیدن به ایده‌هایش بسیار زحمت کشیده است. برزگر زندگی‌اش را از صفر شروع کرده است. او نان خشک می‌فروخته اما توانسته در کنار خانواده‌اش، از موقعیت‌ها به بهترین نحو ممکن استفاده کند. با آنکه سواد آنچنانی ندارد اما می‌داند چه کار کند و چگونه خودش را معرفی کند تا بهترین سود را ببرد.

این مستندساز خاطرنشان می‌کند: «بعد از اینکه او را از ماجرای ساخت فیلم باخبر کردم، استقبال کرد. او اهمیت رسانه و تبلیغات را به خوبی می‌داند و می‌تواند برند و توانایی خودش را جلوی دوربین عرضه کند. به همین خاطر ‌‌‌نهایت همکاری را داشت و این یکی از شانس‌های من بود.»

گنجی با تاکید بر سخت‌ترین موقعیت‌های کارش که مربوط به نوع فیلمسازی تک‌نفره بوده، بیان می‌کند: «درست است که میزان نزدیک شدن به سوژه مؤثر است اما وقت‌هایی هم هست که آدم کم می‌آورد و نمی‌داند که مثلاً فلان موقعیت را چگونه باید کار کند. البته معمولا یک دستیار همراه خودم دارم و ناگفته نماند که بخش اعظمی از کارهای یک گروه فیلمسازی را دستیار من به تنهایی انجام می‌دهد. برخلاف زمان فیلمبرداری که من تنها هستم، در مراحل پس از تولید سعی می‌کنم از راهنمایی‌ها و مشاوره‌های بقیه دوستان و فیلمسازان استفاده کنم تا اگر اشتباهی اتفاق افتاد، آن را جبران کنم. قطعاً بدون کمک اسماعیل منصف به عنوان تدوین‌گر و حسن مهدوی و رضا گدازگر، فیلم به اینجا نمی‌رسید.»

به گفته این کارگردان صحنه‌ای در این مستند وجود ندارد که بازسازی شده باشد. او سعی کرده طوری داستان را پیش ببرد که بیننده در تمام مراحل با سوژه همراه شود و احساس کند زندگی واقعی در جریان است و تلاش کرده تا کارگردانی، تدوین، صداگذاری، موسیقی و... هیچ کدام دیده و شنیده نشوند.

او می‌گوید: «معمولا در مستند‌هایم موقعیت ایجاد می‌کنم، فیلمنامه‌ام بر اساس مشاهدهٔ زندگی شخصیت فیلم نوشته می‌شود و تصاویر را با توجه به حس صحنه و درامی که در آن وجود دارد، می‌گیرم. شاید سخت‌ترین کار این باشد که آدم دوربینش را یک جایی قرار بدهد و طوری تصویربرداری کند که بیننده متوجه نشود دوربینی وجود دارد!»

گنجی با اشاره به تحقق یکی از آرزو‌هایش که حضور «من می‌خوام شاه بشم» در جشنواره فیلم ایدفا بود، توضیح می‌دهد: «این جشنواره یک کلاس آموزشی درست و حسابی است. شما در آن با مجموعه‌ای از فیلم‌ها و فیلمسازان حرفه‌ای و طراز اول دنیا روبرو هستید و پخش‌کنندگان و تهیه‌کنندگان معروف شبکه‌های تلویزیونی هم در این گردهمایی بزرگ حضور دارند. از قبل برای حضور این فیلم در جشنواره ایدفا برنامه‌ریزی کرده بودم و دوست داشتم اولین نمایش جهانی «من می‌خوام شاه بشم» در ایدفا باشد. امیدوارم این فیلم نماینده خوبی برای سینمای مستند ایران باشد.»

او در پایان پیرامون اهمیت نمایش فیلمش در جشنواره سینماحقیقت هم می‌گوید: «تا جایی که اسامی و عناوین فیلم‌ها و فیلمسازان را دیده‌ام و با دوستان و همکارانم در این زمینه صحبت کردم، دورنمای جشنواره امسال بسیار خوب جلوه می‌کند. مرور آثار فیلمسازان بر‌تر جهان در این دوره کمک می‌کند تا با جشنواره خوبی روبرو باشیم و امیدوارم بار آموزشی جشنواره هم خوب باشد.»