-
فیلم مستند «اهالی خیابان یکطرفه» از تولیدات جدید مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به کارگردانی مهدی باقری، در اولین نمایش عمومی خود در بخش مسابقه ملی مستندهای نیمه‌بلند جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت روی پرده می‌رود.
دوشنبه ۶ بهمن ۱۳۹۳ ساعت ۱۵:۱۲
پازلی که در جشنواره سینماحقیقت کامل می‌شود
علیرضا قاسم‌خان معاون تحقیقات و پژوهش مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی ضمن بیان اهمیت برگزاری کارگاه‌های آموزشی در جشنواره سینماحقیقت می‌گوید: «در سینمای مستند ایران نگاهی فرهنگی و دانش‌طلب وجود دارد. ما در سینمای مستند بیشتر به دنبال شناخت و ماهیت موضوعات هستیم و نیاز است که چیزهای تازه‌ای کشف کنیم، از همین رو کارگاه‌های آموزشی در سینمای مستند معنای دیگری پیدا می‌کند.»
وی ادامه می‌دهد: «یکی از اهداف کارگاه‌های آموزشی استفاده از تجربیات دیگران است. امکانی که برای گفت‌و‌گو میان دو نسل از مستندسازان فراهم می‌شود و همین تبادل اطلاعات برای دو طرف تجربیات تازه‌ای به همراه دارد. حال تصور کنید زمانی که قرار است در مدت هشت روز انبوهی از فیلم‌های مستند دیده شود، نمی‌توانیم در موردشان حرف نزنیم. این کارگاه‌ها می‌تواند تا اندازه‌ای نیاز مستندساز را به آموزش کاهش دهد.
با این توضیح قاسم‌خان از برگزاری کارگاه‌های آموزشی، نکته‌ای که به ذهن متبادر می‌شود، استمرار در آموزش است، اما آیا مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی برگزاری این کارگاه‌ها را تنها به زمان برگزاری جشنواره محدود کرده یا برنامه ویژه‌ای برای باقی سال در نظر دارد؟
معاونت تحقیقات و پژوهش «مرکز» به این سوال پاسخ می‌دهد: «برگزاری کارگاه‌ها و درسگفتارها، نشست‌های تحقیقاتی و جلسات هفتگی نقد و بررسی فیلم، همه در مسیر آموزش در مرکز شکل گرفته است. ما بهار سال ۹۳ را با درس گفتارهای روش تحقیق آغاز کردیم که در هشتمین جشنواره سینماحقیقت به صورت هشت سی‌دی عرضه می‌شود. همچنین فصلنامه سینماحقیقت نیز در راستای برنامه‌های آموزشی مرکز منتشر می‌شود و تحلیلی از اقتصاد، مخاطب، ماهیت و محتوای سینمای مستند دارد و طبیعتاً این نشریه حواشی دیگر نشریات را هم ندارد.»
وی ضمن تاکید بر استمرار فعالیت‌های مرکز گسترش در امر آموزش، خاطرنشان می‌کند: با همه این‌ها ما باز هم راضی نیستیم و نیاز به سپری شدن زمان داریم تا ببینیم برنامه‌‌هایمان به نتیجه رسیده است. با راهی که مرکز گسترش در آن قدم برداشته، فکر می‌کنم بعد از گذشت پنج، شش سال به اهداف تحقیقاتی و پژوهشی خود برسیم.»
قاسم‌خان پیرامون برنامه‌های پژوهشی مرکز برای مستندسازان جوان شهرستانی هم توضیح می‌دهد: «ما یک رسانه را به رسانه دیگر تبدیل می‌کنیم. عرضه سی‌دی‌های درسگفتارها و کارگاه‌های آموزشی در شهرستان‌ها می‌تواند امکان استفاده هنرمندان شهرهای مختلف را فراهم کند. اگرچه مرکز گسترش متولی آموزش در حوزه سینما نیست، اما برگزیدگان جشنواره سینماحقیقت در هر دوره به شهرستان‌ها می‌روند تا با علاقه‌مندان و هنرمندان سینمای مستند به گپ و گفت بنشینند. ما پازل بزرگی را کنار هم می‌چینیم تا بتوانیم به اهداف آموزشی خود نزدیک شویم.».
در هشتمین دوره برگزاری جشنواره سینماحقیقت، شش کارگاه تخصصی با حضور پنج استاد بر‌تر سینمای مستند جهان برگزار می‌شود. بیل نیکولز یکی از سر‌شناس‌ترین چهره‌های آکادمیک سینمای مستند است. او در کارگاه تخصصی خود در خصوص مستند و ذهنیت صحبت می‌کند. حمید نفیسی میهمان دیگر این جشنواره است که در نظریه‌پردازی مستند و ترجمه کتاب‌های این حوزه سابقه درخشانی دارد. او قرار است از گرایش‌های نو در سینمای مستند و چگونگی نوشتن تاریخ اجتماعی بگوید. هدی هانیگمان نیز از میهمانان نامدار جشنواره سینماحقیقت است. این مستندساز هلندی با وجود کهولت سن و برگزاری بزرگداشت وی در جشنواره ایدفا (که یک هفته قبل از سینماحقیقت برگزار می‌شود)، دعوت سینماحقیقت را رد نکرد تا بلافاصله پس از ایدفا به تهران سفر کند. او در کارگاه تخصصی جشنواره درباره «چگونه در فیلم مستند مصاحبه کنیم» صحبت خواهد کرد. همچنین ایتسوشی کاواسه فیلمساز و مردم‌شناس شرق آسیا که در حوزه انسان‌شناسی تصویری در ژاپن خیلی فعالیت کرده است، در یکی دیگر از این کارگاه‌ها از انسان‌شناسی تصویری (با نگاهی به سینمای مستند ژاپن) سخن می‌گوید.
ترولس لای سردبیر سابق یکی از نشریات معتبر سینمای مستند و معلم فلسفه و سینما هم از دیگر میهمانان جشنواره امسال سینماحقیقت است. تمام توجه او به «فیلم- مقاله» است و در همین زمینه هم کارگاه برگزار خواهد کرد.
به گفته قاسم‌خان موضوعات انتخاب شده برای این کارگاه‌ها در گفت‌و‌گو با اساتید و با توجه به ارائه توضیحات پیرامون شرایط سینمای مستند در ایران، تعداد دانشجویان و سطح علمی آنها بوده است. او در این باره می‌گوید: «وقتی به اساتید اعلام کردیم که در هر کلاس با ۱۰۰ نفر دانشجو روبرو هستید، تعجب کردند! هر کدام از آنها که تجربه برگزاری کارگاه‌های آموزشی در سایر جشنواره‌های معتبر بین‌المللی را دارند، می‌گفتند که تعداد دانشجویان‌شان در هر کلاس ۲۰ تا ۳۰ نفر بوده است.»
وی در پایان گفت: «این کارگاه‌هاا از تاریخ ۹ تا ۱5 آذرماه سال جاری صبح‌ها به صورت کلاس آموزشی و عصر‌ها درقالب جلسات گفت‌و‌گو و پرسش و پاسخ، در فرهنگستان هنر برگزار می‌شود. استاد محمد تهامی‌نژاد، محمد شهبا و محمد فرزاد هم اساتید خارجی کارگاه‌های جشنواره سینماحقیقت را همراهی می‌کنند. مستندسازان جوان هم با شرکت در این کارگاه‌ها، گواهی معتبر می‌گیرند که در همکاری آتی آنها با مرکز نیز تاثیر خواهد داشت.»
الهام نداف
کد مطلب: 881